Obiekt

Abstrakt:

Konstytuującą wartością w sferze bezpieczeństwa – szczególnie bezpieczeństwa międzynarodowego i międzypaństwowego, jest klarowna i zrozumiała sytuacja w zakresie reguł, mechanizmów i uznanej hierarchii, utrzymujących razem systemowe relacje w określonej spójnej formule. Taka sytuacja umożliwia prosperity, chroni przed negatywnymi systemowymi eskalacjami i dezintegracją w sferze bezpieczeństwa międzynarodowego. Bywała to jednak historycznie sytuacja rzadka, a na pewno przeplatana antytetycznymi dla wspomnianego modelu zjawiskami. Analogicznie, dużo częstszym i niestety niepożądanym – dla większości – klimatem systemu, jest po pierwsze - stan absencji wymienionych elementów, prowadzący do sekwencyjnej anarchizacji systemowego środowiska bezpieczeństwa, a po drugie – zespół zjawisk, za którymi stoi systemowa bądź selektywna negacja danej konstrukcji funkcjonującej architektury bezpieczeństwa. W każdym z wymienionych wariantów, szczególną rolę odgrywa przywództwo międzynarodowe jako pewien splendor, ale częściej wyzwanie permanentnego konfrontowania się ze zmiennością jego legitymizacji. Niniejszy artykuł podejmuje przekrojowość dynamiki zmian w zakresie przywództwa (jako kategorii ambicjonalno-statusowej, ale też podlegającej presji, roszczeniom i ocenom) i jego przełożenia dla perspektyw tektoniki współczesnej globalnej architekturze bezpieczeństwa. Intencją Autora, a zarazem celem pracy jest wypełnienie luki badawczej w zakresie aktualizującej i przekrojowej refleksji nad współczesnymi zmaganiami mocarstw o przywództwo międzynarodowe (i ich potencjalnymi konsekwencjami) we współczesnej globalnej architekturze bezpieczeństwa jako areny bezprecedensowej historycznie współzależności i złożoności kompetycji. Powodem podjęcia zagadnienia jest brak (szczególnie w polskiej literaturze przedmiotu) realistycznego postrzegania zachodzących zmian, powodujących groźną iluzję, w oparciu o którą nie można projektować polskiej polityki bezpieczeństwa. Główny problem badawczy niniejszego artykułu (wspieranego problemami szczegółowymi) brzmi: jakiego przywództwa międzynarodowego, o jakim profilu, nastawieniu i przełożeniu dla bezpieczeństwa globalnego (i głównych wyzwań), obecnie potrzebuje świat, a jakie jest możliwe? Poprzez użycie metod: analizy i syntezy, porównań oraz niezbędnego w kontekście analizy postaw mocarstw – abstrahowania, dążono w niniejszym artykule do zbliżenia się do właściwego konkludowania potencjalnych ofert i ambicji światowego/międzynarodowego przywództwa – przede wszystkim USA, Chin oraz Rosji (jak również UE czy zgrupowanych w kategorii mocarstw wschodzących, państw, stanowiących wpływową oś legitymizacji i delegitymizacji „wielkich”). Anonsując wnioski artykułu, należy zaznaczyć ich nieco pesymistyczny i ostrzegawczy wydźwięk. Pośród proporcji: ambicji i ofert konstruktywnych „na rzecz” bezpieczeństwa międzynarodowego versus „ambicji i ofert przeciwko drugiej stronie” dominuje, póki co, ten drugi wariant negatywny, destrukcyjny, co ma być dopiero ewentualnym środkiem do celu ostatecznego. Choć nie powinno się mieć złudzeń co do altruistycznej natury mocarstw i przywództwa (mimo pozorów „ofert”), sytuuje to świat w określonym klimacie konfrontacyjnych działań całe spektrum „licytowania” swojej oferty przez mocarstwa. Jedynym pozytywem (choć wymagającym racjonalności i instynktu samozachowawczego mocarstw oraz większej świadomości świata często widzącego określone wydarzenia „tunelowo”) jest, że z większej liczby podmiotów aktywnie włączających się w debatę nad właściwą konstrukcją współczesnej globalnej architektury bezpieczeństwa (GAB), pozostających bądź co bądź, w pewnej systemowej współzależności, wyniknie nowa jakość, najlepiej w wersji dominujących zdolności kreacji i koordynowania mechanizmów globalnego bezpieczeństwa przez zreflektowanego w oparciu o przepracowany rachunek błędów (w zakresie innych, jak i myślenia o własnej sile) Zachodu.

Data wydania:

2023-12-29

Identyfikator:

oai:ribes-88.man.poznan.pl:1721 ; doi:10.37055/sbn/177142 ; oai:editorialsystem.com:article-177142

ISSN drukowany:

2082-2677

Identyfikator wydawcy:

177142

Licencja:

kliknij tutaj, żeby przejść

Strona początkowa:

11

Strona końcowa:

36

Tom:

31

Wydanie:

1

Czasopismo:

SBN

Słowa kluczowe:

przywództwo międzynarodowe ; globalna architektura bezpieczeństwa ; układ sił ; globalne zarządzanie ; bezpieczeństwo zbiorowe